راهکارهای منطقه‌ای؛ لازمه ایجاد اشتغال پایدار

محمدعلی دیانتی‌زاده

پراکندگی جمعیت در ایران به‌صورت شهری و روستایی و تنوع فرهنگی اقشار مختلف مردم براساس مناطق زندگی، همواره راهبردهای اجرایی‌تری را برای حل مسایل و مشکلاتی مانند بیکاری طلب می‌کرده است.

وقتی از نگاه آمار، بیکاری در نقاط شهری دو برابر مناطق روستایی است و بیشینه بیکاری را در استان‌های کهکیلویه و بویر احمد، لرستان و خوزستان و کمینه آن را در استان‌های آذربایجان غربی، گلستان و همدان می‌یابیم، مشخص می‌شود که راهکار مقابله با بیکاری مسلماً نمی‌تواند مطلق و به‌صورت کلی قابل تعمیم به تمام مناطق کشور باشد.

از این رو، استراتژی‌هایی که با نگاه منطقه‌ای تدوین شده‌اند اگرچه با چالش‌های اجرایی فراوانی مواجه‌اند، کاربردی‌تر به نظر می‌رسند .هر کدام از این استراتژی‌ها برای مناطق خاصی از کشور قابل توصیه و برای برخی مناطق دیگر مشکل‌آفرین هستند.

مثلاً استراتژی‌هایی مانند ترغیب و به‌کارگیری کارآفرینان خارج از منطقه و اخذ نمایندگی از آن‌ها در بسیاری از شهرهای بزرگ قابل پیاده کردن هستند، اما توسعه کسب‌وکارهای کوچک شاید در تمامی مناطق راهگشا نباشد و آمار هم نشان می‌دهد که نرخ توسعه اشتغال این اصناف در مناطق محروم تنها معادل نصف این نرخ در مناطق غیرمحروم است.

توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی هم یک راهکار موثر است که می‌تواند در مناطق روستایی بسیار موثر باشد، به ویژه آن‌که کشور ما از کمبود چنین صنایعی ضرر هنگفتی بابت از بین رفتن محصولات زراعی یا صادرات آن‌ها به قیمت‌های ناچیز به کشورهای صاحب این صنعت می‌پردازد.

در کنار این موارد گسترش خدمات محلی نیز در اشتغال‌زایی بسیار موثر است، اما چالش پیش روی آن تمایل نداشتن شاغلان بخش خدمات به استقرار در مناطق روستایی است و شاید با توسعه راه‌های روستایی به شهرهای مجاور و افزایش امکانات روستاها بتوان این بی‌میلی را به گرایش و رغبت تبدیل کرد.

همچنین یکی از اساسی‌ترین راه‌های اشتغال‌زایی گسترش صنعت گردشگری است، به‌ویژه آن‌که در حال حاضر سیاست خارجی کشور نیز با این راهکار همسو شده و می‌تواند بدون مانع‌تراشی‌های مسبوق، اقداماتی را در راستای فراهم‌سازی زمینه و امکان تبلیغات فراگیر در رسانه‌های پرمخاطب جهانی به‌عمل آورد.

اکنون انتظار این است که دولت یازدهم، واهمه سرمایه‌های داخلی و خارجی از آینده سرمایه‌گذاری‌ها و قراردادها را با تدبیر خود به امید تبدیل کند و با معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌های تسهیلاتی سرمایه‌ها را به‌سمت رونق بخش‌های تولیدی و خدماتی و در نهایت به‌سوی ایجاد اشتغال پایدار و رفع مشکل بیکاری هدایت کند.

منبع:پول